2. Października
Uroczystość Aniołów-Stróżów
(Około r. 1608)
Na początku
czasów Bóg stworzył nietylko świat widzialny, a przedewszystkiem człowieka,
ale i świat niewidzalny, przedewszystkiem aniołów czyli duchy niebieskie.
Nazwa aniołów pochodzi z greckiego; oznacza nie tak ich istotę jak ich urząd;
wedle nazwy swej są posłańcami Boga. Objawienie zaś i doświadczenie wiekowe
potwierdza tę prawdę, bo czytamy w księgach Starego Zakonu o poselstwie
Rafała anioła do Tobiasza, w księgach Nowego Zakonu o poselstwie Gabryela do
Najśw. Maryi Panny; w dziejach zaś Świętych Pańskich często napotykamy
aniołów, którzy byli pośrednikami i szafarzami łask Bożych.
Z istoty swej każdy anioł jest duchem czystym, bo nie posiada ciała; stąd
też w szeregu stworzeń wyższe zajmuje miejsce od człowieka. Podobnie
posiadają aniołowie doskonalsze niż człowiek przymioty. Jako duchy czyste są
aniołowie nieśmiertelni. Są wolni od wszelkich przypadłości i naleciałości,
jakim człowiek zmysłowy podlega. Poznawanie rzeczy dokonuje się w nich
bezpośrednio, bo nie są skazani na wrażenia zmysłowe, które dla nas są drogą
zwykłą do poznawania. Wola ich jest doskonalsza niż wola ludzka, bo nie zna,
co to są pożądliwości cielesne, z któremi człowiek ciągle prawie walczyć
musi, skoro chodzi o oświadczenie się za lub przeciw jakiemu uczynkowi.
Poza przymiotami przyrodzonymi posiadają aniołowie cały zasób łask
nadprzyrodzonych, z których najdonioślejszą jest stałe oglądanie Boga. Doszli
do tej łaski aniołowie po próbie przebytej; ci zaś, który się w próbie nie
ostali, są odrzuceni od oblicza Pańskiego, skazani na wieczne kary potępienia
jako duchy ciemności w przeciwieństwie do duchów światłości w
niebiesiech.
Duchy niebieskie różnią się pomiędzy sobą co do doskonałości, godności,
urzędu. Stąd to mówimy na podstawie Pisma św. i tradycyi kościelnej o
dziewięciu chórach anielskich; do nich się zaliczają Serafiny, Cherubiny,
Trony, Państwa, Moce, Władze, Księstwa, Archaniołowie i Aniołowie. Niektórzy
łączą dziewięć tych chórów w trzy t. z. hierarchie. Nie wiemy dokładnie, na
czem te różnice polegają; nie możemy też ścisle określić urzędów, jakie
sprawują chóry poszczególne. Najjaśniej opisać zdołamy służbę, jakiej z woli
Boga aniołowie dopełniają wobec nas ludzi. Są bowiem naszymi stróżami tutaj
na ziemi. Kościół prawdę tę utrwalił osobną uroczystością na prośby
Ferdynanda Austryackiego, późniejszego cesarza, przez papieża Pawła V. r.
1608. Klemens X. jako święto Aniołów-Stróżów ustanowił dzień 2.
października.
Że aniołowie są naszymi stróżami, wiemy z Pisma św. Królewski psalmista
wyraźnie mówi: Albowiem aniołom Swoim rozkazał o tobie, aby cię strzegli na
wszystkich drogach twoich; na ręku nosić cię będą, byś snąć nie obraził o
kamień nogi twojej (Ps. 89. 11-12). Wpuści anioł Pański wokoło bojących się
Go i wyrwie je (Ps. 33. 8); temi słowami zapewnia opiekę aniołów wszystkim,
co w bojaźni żyją Boga. Z innych miejsc Starego Zakonu ta sama przebija
prawda. Jakób prosi swego anioła, który go z rozmaitego wybawił ucisku, aby
pobłogosławił Efraima i Manasse (L Mój. 48. 16); Judyt czystość swoją
przypisuje opiece swego anioła (Jud. 13. 20). W Nowym Zakonie Zbawiciel jasno
potwierdza naukę o aniołach-stróżach; przestrzega przed zgorszeniem
maluczkich, bo ich aniołowie oglądają oblicze Boże, a stąd przed tronem
Stwórcy domagać się będą kary na tych, którzy dusze niewinne doprowadzili do
upadku (Mat. 18. 10). W czasach apostolskich prawda o aniołach-stróżach była
tak żywą, że chrześcijanie na wieść o wyswobodzeniu św. Piotra z kaźni
przypuszczali, że nie książę apostołów, ale anioł jego ukazał się uczniom
(Dz. ap. n. 15).
Każdemu z
nas, powiada Origenes, towarzyszy dobry anioł, anioł Pański; on nas prowadzi,
napomina, daje nam rozkazy, nakłania do poprawy życia, słucha naszej prośby.
Wielką jest godność dusz ludzkich, uczy święty Hieronim, bo każda posiada
swego anioła-stróża.
Czynność swoją aniół-stróż rozpoczyna z chwilą, w której dziecię się rodzi
na świecie; nie opuszcza nas już do śmierci; troszczy się o duszę i ciało
człowieka, o dobro jego doczesne i wieczne. Zanosi prośby nasze przed tron
Boży, zanosi modlitwy i dobre uczynki człowieka przed majestat Stwórcy,
wyprasza łaski, pociesza, oświeca, napomina, karci, chroni przed
niebezpieczeństwami, daje siły w pokusach. Pieczy zaś tej anielskiej doznają
wszyscy ludzie. Uczy tego wyraźnie tak św. Anzelm, jak św. Bernard; doznają
więc jej tak sprawiedliwi jak grzesznicy.
Bóg daje nam aniołów-stróżów, którzy mają przede wszystkiem zrównoważyć
wpływ upadłych aniołów czyli szatanów. Chce Stwórca, abyśmy wszyscy byli
zbawieni; chce, abyśmy do wiecznej doszli chwały i zajęli w niebiesiech
niejako te miejsca, które opuścić musiały duchy potępione. Z tego wszakże
właśnie powodu narażeni jesteśmy na szczególniejszą nienawiść ze strony
szatanów; aby ich napaściom sprostać, Bóg daje nam siły potrzebne przez pomoc
anielską.
Aniołowie zlecaną straż nad ludźmi podejmują chętnie z posłuszeństwa
gorliwego wobec woli Pana Najwyższego oraz z miłości ku nam. Mamy zostać
kiedyś ich współbraćmi w chwale niebieskiej; od celu tego oddalają nas ci, co
ongi w niebiesiech z nimi przebywali; z tej to podwójnej przyczyny aniołowie
niejako powinni nas wspierać swoją opieką, aby ułatwić nam zdobycie celu
wiecznego a zarazem wyrównać krzywdę, która nam się dzieje ze strony duchów
upadłych.
Jestto nauką teologów, że poszczególny anioł-stróż nie ma pieczy nad kilku
ludźmi razem, że więc każdy człowiek ma swego anioła; nawet kolejno nie
obejmuje anioł pieczy nad kilku ludźmi, chyba po śmierci tego, którym się
miał dotąd opiekować. Natomiast jeden człowiek posiadać może i posiada kilku
aniołów-stróżów stosownie do swego stanowiska lub do swych obowiązków.
Biskupi, królowie, papież zdaniem teologów stoją pod opieką kilku duchów
niebiańskich, które są ich stróżami w rozmaitych sprawach stanu. Nakoniec
rzeczą dość pewną, że poszczególne rodziny, społeczeństwa, narody, państwa
także swych niebieskich mają opiekunów.
Nauka
Aniołom-stróżom, uczy św. Bernard, należy się od nas trojaki hołd,
bo szacunek, cześć pobożna i ufność. Szacunek winniśmy aniołom dla ich
obecności; są przecież dostojnikami w królestwie Boga, a zarazem bezustannie
nam towarzyszą. Cześć pobożna im się należy za ich dobroć, za ich opiekę,
którą nas otaczają. Ufnością mamy ich darzyć, bo przecież pragną dla nas jak
największych korzyści i stosowną do swego starania odebrali od Boga siłę. Do
tych trzech sposobów hołdu, jakie wymienia św. Bernard, słusznie dodać należy
obowiązek chętnego posłuszeństwa, które sam nakazuje słuchać głosu
aniołów-stróżów i bezwarunkowo dopełniać ich rozkazów i próśb.
Nie zapominaj więc nigdy o tem, że na każdy twój krok, na każdy twój czyn
patrzy anioł-stróż; staraj się go pozyskać do tem serdeczniejszej opieki
przez życie sprawiedliwe; błagaj go codziennie o dalszą pieczę. Odmawiaj
codziennie ową prostą, a tak tkliwą modlitewkę: Aniele-stróżu mój - ty zawsze
przy mnie stój; - rano, wieczór, we dnie, w nocy - bądź mi zawsze ku
pomocy.
Inną krótką modlitewkę na cześć aniołów-stróżów Kościół licznymi obdarzył
odpustami: Aniele Boży, który jesteś stróżem moim; nadziemskiem miłosierdziem
mnie twej pieczy poruczonego zechciej oświecać, pilnować, kierować i
prowadzić. Za każde odmówienie kilku tych słów uzyskać możemy odpust sto dni;
odpustu zaś zupełnego udzielił papież Pius VII. dekretem z 15. maja r. 1821
wszystkim pod zwykłymi warunkami, co modlitwę tę przynajmniej raz na dzień
przez cały odmawiają miesiąc.
Inni święci z dnia 2. października:
Św. Edmund, arcybiskup z Armagh. - Św. Eleutery, żołnierz i męczennik. - Czcigodny Frańciszek z Bergamo, Kapucyn; - ŚŚw. Leodegar, biskup z Autun i Geryn, bracia. - Św. Leudomer, biskup z Chalons sur Marne. - Św. Łukasz z Ascoli, Frańciszkanin. - Św. Seren, kapłan. - Św. Tomasz, biskup z Herford. - ŚŚw. męczennicy Prymus, Cyryl i Sekundaryusz.
